Vakıf üniversitesi akademisyenlerine üvey evlat muamelesi

Memur maaşlarında yapılan iyileştirmeden vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler yararlanamadı. Yaşanan mağduriyeti bir önerge ile TBMM’ye taşıyan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın cevaplandırması için verdiği önergede “Vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin devlet üniversitelerinde çalışanlar gibi ocak ve temmuz aylarında yapılan maaş artışlarından yararlanması için gereken düzenleme ne zaman yapılacaktır? Bu konuda YÖK bir girişmede bulunacak mıdır?” diye sordu.

Bugün ülkemizde 205 üniversite olduğunu ve bunun 76’sının vakıf üniversitesi olduğunu vurgulayan Sarıbal, vakıf üniversitelerinde binlerce akademisyenin çalıştığını ancak devlet üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin haklarından yararlanamadığını ifade etti.

Kanunlar uygulanmıyor

17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7243 sayılı Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına dair kanun ile 2547 sayılı Kanunun ek 8. Maddesine göre “Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarına, unvanlarına göre devlet yükseköğretim kurumlarına ödenen ücret tutarından az ücret verilemez” hükmü yer aldığını vurgulayan Sarıbal, şunları söyledi:

“Kanunlardaki bu amir hükümler vakıf üniversite yönetimleri tarafından uygulanmıyor. Özel üniversitelerde çalışan akademisyenlerin mağduriyetleri sadece bu kadar da değil. Devlet üniversitelerinde ocak ve temmuz aylarında yapılan maaş zamları vakıf üniversitelerinde yapılmıyor. Zamların sözleşme tarihi sayılan ve akademik takvim başlangıcı olan Eylül ile Ekim aylarında yansıtılacağı söylenip her yıl akademisyenlere 9-10 ay zamsız maaş veriliyor.

İyileştirmeden faydalanmadılar

Bu yılın başlarında, artan enflasyon karşısında devlet memurlarının maaşlarında %27,5 oranında iyileştirme yapıldı. Üvey evlat muamelesi gören vakıf üniversitesi çalışanı akademisyenler bu iyileştirmeden de faydalanamadı. Sorunlarını bize aktaran akademisyenlerden aldığımız bilgilere göre örneğin ocak ayından itibaren devlet üniversitesi öğretim görevlisi 10 bin 800 TL maaş alırken vakıf üniversitesindeki öğretim görevlisi 7 bin 600 TL maaş almaktadır. Bu durum Ekim ayına kadar devam edeceği için üniversitelerinde çalışan öğretim görevlilerinin 10 aylık kaybı 30 bin lirayı bulmaktadır.

YÖK seyirci

Bu durumu düzeltmesi gereken Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ise olaylara seyirci. YÖK, kendisine yapılan sayısız başvurunun ardından 9 Şubat 2022 tarihinde 5 numaralı Yürütme Kurulu kararı ile vakıf üniversitelerine akademisyenlerin maaşlarının düzeltilmesi için uyarı yazısı yazdı ama sonuç değişmedi. YÖK’un bu konunun takipçisi olması, gerekirse, akademisyenleri mağdur eden vakıf üniversitelerine yaptırım uygulaması gerekir.”

Sarıbal, akademisyenlerin haklarını alması için konunun takipçisi olacaklarını da sözlerine ekledi.

Soru önergesi

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat OKTAY tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını, Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 96. maddeleri gereğince arz ederim. 25. 03. 2022

Orhan SARIBAL

Bursa Milletvekili

Türkiye’de 2022 yılı itibarıyla 205 üniversite vardır. Bunlardan 129’u devlet üniversitesi, 76’sı vakıf üniversitesidir. Vakıf üniversitelerinde binlerce akademisyen çalışmaktadır ve bu akademisyenler özlük hakları yönünden mağdurlar.

17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı resmi gazetede yayımlanan 7243 sayılı kanun ile 2547 sayılı Kanunun ek 8. Maddesine “Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarına, unvanlarına göre devlet yükseköğretim kurumlarına ödenen ücret tutarından az ücret verilemez” hükmü yer almaktadır. Kanunlardaki bu amir hükümler vakıf üniversite yönetimleri tarafından uygulanmamaktadır.

Ayrıca devlet üniversitelerinde ocak ve temmuz aylarında yapılan maaş zamları vakıf üniversitelerinde yapılmamakta, zamların sözleşme tarihi sayılan ve akademik takvim başlangıcı olan Eylül ile Ekim aylarında yansıtılacağı söylenip her yıl 9-10 ay zamsız maaş verilmektedir.

Özellikle 2022 yılında mevcut enflasyon oranlarından ötürü hükümet tarafından memur maaşlarına yapılan %27,5 oranındaki iyileştirme artışı, vakıf üniversiteleri akademisyenlere yapılmamış ve ciddi kayıplara uğramışlardır. Örneğin, ocak ayından itibaren devlet üniversitesi öğretim görevlisi 10 bin 800 TL maaş alırken vakıf üniversitesindeki öğretim görevlisi 7 bin 600 TL maaş almaktadır. Bu durum Ekim ayına kadar devam edeceği için üniversitelerinde çalışan öğretim görevlilerinin 10 aylık kaybı 30 bin lirayı bulmaktadır.

Vakıf üniversitelerinde görevli akademisyenlerin şikâyeti üzerine Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 09.02.2022 tarihinde 5 nolu Yürütme Kurulu kararı alarak vakıf üniversitelerine akademisyenlerin maaşlarının düzeltilmesi için uyarı yazısı yazmış ama sonuç değişmemiştir.

Bu bağlamda;

1. Vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin devlet üniversitelerinde çalışanlar gibi ocak ve temmuz aylarında yapılan maaş artışlarından yararlanması için gereken düzenleme ne zaman yapılacaktır? Bu konuda YÖK bir girişmede bulunacak mıdır?
2. Vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin, ocak ayında memur maaşlarında yapılan %27,5 oranındaki iyileştirmeden yararlanması için bir girişimde bulunulacak mısınız?
3. YÖK Yürütme Kurulu yapılan iyileştirmeyi akademisyenlerin maaşlarına yansıtmayan vakıf üniversiteleri için yaptırımda bulunacak mıdır?
4. Ayrıca, akademisyenlerin maaşları brüt maaş üzerinden eşitlenmekte, bu durum vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenleri olumsuz etkilemektedir. Çünkü vakıf üniversitelerindeki maaş kesintileri daha yüksek olmakta ve bu da net maaşlarda yine farka yol açmaktadır. Bu haksızlığın giderilmesi için konu mahkemeye götürülmüş ve İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdare Dava Dairesi emsal bir kararla (esas no: 2021/1640 karar no: 2022/155 kararı) dava edilen vakıf üniversitesinin itirazına karşı akademisyenin geriye dönük tüm haklarını iade etmiştir. Hem yasal olarak emsal teşkil eden karar olması, hem YÖK hükmü olması, hem de uyarı yazıları olmasına rağmen vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler için gereken adımlar bir türlü atılmamış, akademisyenlerin maaşında bir düzeltme yapılmamıştır. YÖK, uyarılarını dinlemeyen vakıf üniversiteleri için yaptırım uygulamayı düşünmekte midir?