Çok Uluslu Şirketler Güncellenen OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi’ni Gözden Geçirmeli

Çok uluslu şirketlerin giderek daha önemli bir rol oynadığı günümüz ekonomisinde, transfer fiyatlandırması hem vergi idarelerinin hem de mükelleflerin gündeminde yer almaya devam ediyor. İlişkili şirketler arasındaki işlemlerin Emsallerine Uygunluk İlkesi kapsamında değerlendirilmesini amaçlayan OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi,  2017 yılından sonra 2022 yılında yeniden güncellendi. Güncelleme, Kâr Bölüşüm Yöntemi’nin uygulanmasını, değerlemesi zor gayri maddi hakları ve ilk defa Finansal İşlemler’e ilişkin açıklamaları ve bunlara bağlı değişiklikleri kapsıyor.

Mazars Denge Transfer Fiyatlandırması ve Vergisel Özel İnceleme Hizmetleri Ortağı Gökçe Gücüyener, ülkelerin OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi’ne yaklaşımı açısından konuyu “Bazı ülkeler OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi’ni iç mevzuatları olarak kabul ediyor, bu nedenle rehberde yapılan her türlü revizyon iç mevzuatlarında bir güncelleme şeklinde otomatik olarak dikkate alınıyor. Ancak bazı ülkeler, rehber değiştikçe güncellenmesi gereken transfer fiyatlandırması yönetmeliklerini kabul etmek suretiyle OECD yaklaşımını benimsiyorlar.  Bu nedenle 2022 versiyonundaki her türlü güncellemenin bütün ülkelerde kendiliğinden değişeceği varsayımı doğru olmuyor. Çok uluslu şirketlerin BEPS’le ilişkili sorunlar yaşamamaları için rehberi mutlaka gözden geçirmeleri gerekiyor.” sözleriyle değerlendiriyor.

Güncellenen Rehberin Ana Odağı: İlişkili İşlemlerin Doğru Şekilde Tanımlanması

Rehber, Emsallere Uygunluk İlkesi’nin her türlü ilişkili işleme (gayri maddi haklar, finansal işlemler vb.) uygulanması için öncelikle söz konusu işlemi etkileyen tüm ticari ve finansal ilişkileri anlamak suretiyle doğru bir şekilde tanımlanması gerekliliğini sık sık vurguluyor.

OECD Rehber’inde kâr bölüşüm yönteminin nasıl ve ne zaman kullanılacağına dair kullanışlı örneklerin bulunduğunu söyleyen Gücüyener; kâr bölüşüm yönteminin uygulama açısından çetrefilli olmasından dolayı en çok tartışılan ve incelenen transfer fiyatlandırması yöntemlerinden biri olduğunu belirtirken bu yöntemin aynı zamanda umut verici olduğunu, değişen ekonomik ortam ve ticaret dünyasındaki karmaşık ve bütünleşik işlemler için bir çözüm olarak görüldüğünü söylüyor.

Değerlemesi zor gayri maddi haklar terimi değerleme tekniklerinin ticari veya ekonomik nedenlerle güvenilir bir sonuç vermediği gayri maddi hakları ifade ediyor. Mazars Denge Transfer Fiyatlandırması ve Vergisel İnceleme Hizmetleri Ortağı Gökçe Gücüyener konuyu şu şekilde yorumluyor; “Vergi mükelleflerinin değerlemesi zor gayri maddi hakları ilgili taraflar arasında transfer ederken bazı tahminlerden ve öngörülerden yararlanması gerekebilir.  Bu durum vergi mükellefleri ile vergi kurumları arasında bilgi asimetrisine sebep olabilir. Bu nedenle güncellenen rehbere, fiyatlandırmaya (değerlemeye) esas olan öngörü ve tahminlerin kanıta dayalı olarak hazırlanmasına ilişkin bir bölüm eklenmiştir. Bu yaklaşım vergi kurumlarına ciddi yarar sağlayacaktır. Rehber, çifte vergilendirmeyi mümkün olduğunca önlemek üzere nihai vergi değerlemenin ve ortaya çıkan her türlü düzeltmenin hassas ve adil bir şekilde hesaplanması gerektiğinin de altını çiziyor.”

Gücüyener, küresel ölçekte yükselen enerji ve emtia fiyatları doğrultusunda borç finansmanının transfer fiyatlandırması hususlarında belirgin bir faktör olacağını belirtiyor. Güncellenen rehberde ilk kez finansal işlemlere ayrılmış bir kısmın mevcut olduğunu aktarıyor; grup içi borçlar, nakit havuzu ve türev işlemleri gibi yaygın hazine işlemlerinin yanı sıra finansal garantörlükler ve captive sigorta (grup sigortalama) gibi özel işlemlerin fiyatlandırmasında emsale uygunluk ilkesinin tüm yönleriyle güncellenen rehberde ele alındığını aktarıyor.