OTOYOLLARDAKİ HIZ SINIRI ARTIŞI KAZALARA DAVETİYE

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şube Ulaşım Komisyonu, otoyollardaki hız sınırı artışı ile ilgili rapor hazırladı. Raporu açıklayan İMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Küçükkayalar, karayollarındaki hız limitlerinin, canlı yaşamını ölüm tehlikesine karşı koruma amacıyla tespit edilmesi gerektiğini hatırlattı. Başkan Küçükkayalar, otoyollardaki hız sınırı artışının kazalardaki hasarı ve ölümleri arttıracağının altını çizerek, Türkiye’deki ekonomik koşullar nedenlerle araç bakımlarının ertelenebileceği bir dönemden geçildiğine dikkat çekti.

1 Temmuz itibarıyla otoyollardaki azami hız sınırı 120 km’den 140 km’ye çıkarıldı. Ceza limiti ise 154 km olarak belirlendi. İMO Bursa Şube Ulaşım Komisyonu, yeni hız sınırı ile ilgili Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerindeki uygulamaları karşılaştırarak bir değerlendirme raporu sundu. İMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Küçükkayalar, Komisyonun raporunu açıklayarak şunları aktardı:

Ülkemizde İçişleri Bakanlığı 81 ilin Valiliğine, otoyollardaki otomobil hız sınırlarına ilişkin yazıyı 02 Haziran 2022 tarihinde göndermiş ve uygulamanın 1 Temmuz 2022 itibariyle başlayacağını açıklamıştı. Buna göre; Edirne-İstanbul (Avrupa Otoyolu), İstanbul-Ankara (Anadolu Otoyolu), Niğde-Mersin-Şanlıurfa (Niğde- Tarsus kesimi, Tarsus-Şanlıurfa kesimi)  ile Çeşme-İzmir-Aydın  (Çeşme-İzmir kesimi ile İzmir-Aydın kesimleri) otoyollarının mevcut olan 120 km/saat olan hız sınırı 10 km/saat artırılarak 130 km/saat, Kuzey Marmara Otoyolu’nun Sakarya-Kurtköy-Odayeri-Kınalı bölümü, Malkara-Çanakkale, Gebze-İzmir /Menemen-Çandarlı, Ankara-Niğde otoyollarında ise 120 km/saat olan hız sınırı 20 km/saat artırılarak 140 km/saate çıkarıldı. Bu konuda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü’nde de olumlu görüş alındığı ifade edildi.

AB ÜLKELERİNDE AKILLI HIZ YARDIM SİSTEMİ DEVREYE GİRİYOR

Ülkemizde hız limitlerinin artırılması çalışmaları yapılırken eş zamanlı olarak Avrupa Birliği 2050 yılına kadar AB genelinde yollarda trafik kazalarını sıfırlamayı ve sıfır ölüm vakasını hedefleyen projelere yoğunlaşmış durumda. Yüksek hızın, daha çok yakıt tüketimi ve dışa bağımlılık, daha çok hava kirliliği, daha çok ölüm ve yaralanma, daha büyük hasar yaratacağı bilinciyle özellikle şehir içi ve şehirler arası yollarda yeni teknolojiler üzerinde çalışmalar yürütülmektedir. Bu amaçla, trafik kazalarını azaltmak için  “Akıllı Hız Yardımı” (AHY) isimli uygulamanın Avrupa Birliği’nde tüm araçlarda bulunması gerekecek. Uygulama kapsamında AHY, araçların hız sınırını aşıp aşmadığını belirlemek için o bölgedeki GPS ve hız kameralarını kullanacak. Hız limitinin aşılması durumunda devreye girecek sistem, gaz pedalını geri çekerek, motorun itme gücünü otomatik olarak yavaşlatacak ve sürücüden yavaşlamasını isteyecek.

FRANSA, 2024 YILINDA TÜM ARAÇLARDA AKILLI HIZ YARDIM SİSTEMİ KULLANACAK

İlk kez Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2019’da gündeme getirilen düzenleme 2021 Kasım ayında kabul edildi. En hızlı davranan üye ülke Fransa Temmuz 2022’den itibaren tüm satılan yeni araba modellerinde bu teknolojinin kurulu olması zorunluluğu getirilmektedir. 2024’ten itibaren de piyasada satılan araçların eski ya da yeni olmasına bakılmaksızın tamamının AHY ile donatılması gerekecek.

ARTIŞ ÜÇ OTOYOL İLE SINIRLI KALMAYACAKTIR

Türkiye’de ise her ne kadar 140 km/saat hızın, son dönemde Yap İşlet Devret Modeli ile yapılan 3 otoyol kesimi için olduğu ifade edilse de zamanla bu çalışmanın son 10 yıldan önce yapılan otoyolları da kapsayacak şekilde, tümü için geçerli olabileceği açıktır. Bu noktada 10 yıldan önceki otoyollarda geometrik standartlar (boyuna eğim ve yatay kurp yarıçapları) bu yüksek hıza uygun olmayabilir. Karayolundaki hız limitleri, canlı yaşamını ölüm tehlikesine karşı koruma amacıyla tespit edilmiştir. Araç ve yol teknolojisi kriteri ikinci plandadır.

Bu artışların ülkemizin koşulları değerlendirilerek yapılması daha doğru bir adım olacaktır. Akaryakıt ithal eden, kazalarda hep başta olan, trafik kültürü sorunlu olan ve ekonomik sıkıntının ağır bir şekilde hissedildiği, araç bakımlarının ertelendiği bir dönemde otoyollardaki hız sınırının arttırılması yeni kazalara davetiye çıkarabilir.

DİKKATE ALINMASI GEREKEN 2 HUSUS VAR

İMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Küçükkayalar son olarak dikkate alınması gereken iki önemli hususu da şöyle açıkladı;

1. Hız sınırında 120 km/saat hızdan 140 km/saat artış yani yaklaşık yüzde 17’lik bir artış yapılmıştır. Ancak olası bir kaza durumunda, bir aracın çarpma anındaki kinetik enerjisindeki artış ise yüzde 36 oranında olacaktır. Bu, asla küçümsenmemesi gereken, çarpışmalardaki hasar ve zayiatı artıracak büyük bir artış oranıdır.

2.Hız limiti üzerine yüzde 10 tolerans eklenmesi uygulaması, oldukça eskide kalan araç hızı tespit sistemlerinin yanılma payı olarak tanımlanmaktadır. Günümüz teknolojisinde bu tolerans daha düşük tutulmalıdır. Günümüzde, gelişmiş ülkelerde bu tolerans %3–%5 oranında kullanılmaktadır. Ülkemizde %10 tolerans suistimale açıktır.