Yüksel Baysal’ın kaleminden… İstibdat’ı görmek ister misiniz?

Çağdaş Gazeteciler Bursa Şube Başkanı, geçmişte birçok medya kuruluşunda köşe yazarlığı ve televizyonlarda modaratörlük görevlerinde bulunan Bursa Saati’nde yazmış olduğu köşe yazısıyla yakın tarihe yolculuk yapmamızı sağladı. Yüksel Baysal makalesinde;

“Hikayemiz odur ki
1876 senesi
Sultan Abdülhamit tahta çıktı
bir yaz gecesi
iktidarın büyüsü
kaybetmenin korkusu
böyledir işte istibdat döneminde
bir tiyatronun öyküsü.”

 

****

‘İstibdat Kumpanyası’ adlı oyun bu sözlerle başlar ve Abdülhamit döneminin yarattığı korku ikliminde tiyatrocuların yaşam mücadelesinin arka planında oynanan iktidar oyunlarıyla devam eder.

Öyle bir dönemdir ki, tiyatro zaten gavur işidir, izlenmesi, izletilmesi büyük günahtır!

Sözcükler yasaktır, burun kelimesiyle cümle kurulamazdı; Abdülhamit’in burnu kemerli ve uzun olduğu için…

Özgürlük, anayasa, bomba gibi sözcüklerin yasak olması dönem koşulları gereği doğal kabul edilse bile ‘birader’ kelimesi de yasaktı çünkü Sultan Murat korkulu rüyasıydı Abdülhamit’in…

‘Tepe’ sözcüğüyle başlayan konuşma da yapılamazdı, çünkü Yıldız Sarayı bir tepe üzerindeydi.

‘Boya’ da olmazdı çünkü padişahın sakalı boyalıydı.

Tahta kurusu sözcüğü ‘Tahtın kurusun’ olabilme ihtimaline karşı yasaktı.

***

İşte bu yasaklardan yola çıkılarak kaleme alınmış “İstibdat Kumpanyası” oyununu Aspera sahnesinde Eray Soykan yönetiyor.

Muhteşem iş çıkaran oyuncu kadrosunda şu isimler var.

Cihan Büyükışık, Ferhun Yılmaz, Alper Boğatemur, Zeki Bıçakçı, Eda Çelik, Elif Soykan, Umut Babacanlı ve Yunus Berker.

Yapım koordinatörlüğünü Meliha Var‘ın üstlendiği oyunun müziklerinde Ali Likoğlu‘nun imzası var.

****

Aspera sahnesi neresi diye sorarsanız?

Özlüce’de Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nin yanında Arena’nın ikinci katında…

Genç tiyatrocu grubu canını dişine takmış, ödeneksiz şekilde özel tiyatroyu ayakta tutmaya çalışıyor.

****

Harika bir ekibin ortaya koyduğu oyunda hem güldük hem de düşündük.

Sahnede Abdülhamit dönemi anlatılmakla birlikte günümüzle olan benzerliklerine bakarak, göndermeler de yapıldı.

Nasıl olmasın ki?

Sonuçta tek adam rejiminde yaşamıyor muyuz?

Sözcükler değil belki ama cümleler nedeniyle insanlarımız tutuklanmıyor mu?

****

Dışarda ‘İstibdat’ günlerini yaşadığımız, ‘Kahrolsun İstibdat, Yaşasın Hürriyet’ sloganlarının yeniden yükseldiği bir dönemde bu güzel oyunu izlemenizi hararetle öneririm.

****

Bu yazının dipnotu: Size tiyatronun mart ayı programını atayım, yolunuzu lütfen bir akşam bu genç ekibi desteklemek için Aspera’ya düşürün! Bu yazıyı da lütfen tiyatro seven herkese gönderin!