26 Şubat 1992: Karabağ’da Hocalı Soykırımı

Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Der. Genel Başkanı
Rafet UluTürk 25,26 şubat karadağ hoca ali katliamı yıldönümü nedeniyle günün anlam ve önemini anlatarak ölenleri rahmetle andı

1992 yılının 25 Şubat’ı 26 Şubat’a bağlayan gecesi, Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında tarihin en korkunç insanlık suçlarından biri işlendi. Ermenistan Silahlı Kuvvetleri ve onlara destek veren Rusya 366. Motorize Alayı tarafından gerçekleştirilen bu saldırı, Azerbaycan halkının hafızasında derin yaralar bırakan bir soykırıma dönüştü.

Hocalı’da Neler Oldu?

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Azerbaycan ve Ermenistan arasında Karabağ üzerindeki gerilim tırmanmış, Ermeni güçleri bölgedeki Azerbaycan yerleşimlerine saldırmaya başlamıştı. Stratejik bir noktada bulunan Hocalı kasabası, tamamen Azerbaycan Türklerinden oluşan bir nüfusa sahipti. Ermeni güçleri, bölgenin kontrolünü ele geçirmek için Hocalı’yı kuşattı ve kasabayı gece yarısı ağır silahlarla bombalamaya başladı.

Sivil halkın kaçış yolları kapatıldı, insanlar dağlarda, ormanlık alanlarda ve karlı arazilerde katledildi. Resmi rakamlara göre, bu saldırıda 613 Azerbaycanlı sivil öldürüldü. Ölenler arasında 83 çocuk, 106 kadın ve 70 yaşlı insan bulunuyordu. 487 kişi ağır yaralandı, 1275 kişi esir alındı, 150’den fazla kişiden ise hâlâ haber alınamadı.

Soykırımın Tanıkları ve Görgü Şahitleri

O gece sağ kurtulanların anlattıkları, yaşanan vahşeti gözler önüne seriyor. Bebekler, hamile kadınlar, yaşlılar acımasızca katledildi; cesetler tanınmaz hale getirildi. Tanıkların ifadelerine göre, birçok insanın kafa derisi yüzülerek veya işkence edilerek öldürüldüğü tespit edildi.

Olayların hemen ardından bölgeye giden gazeteciler ve uluslararası kuruluşlar dehşet verici görüntülerle karşılaştı. Time, The New York Times, The Washington Post gibi uluslararası medya kuruluşları, Hocalı’daki vahşeti dünyaya duyurdu. Ancak uluslararası toplum, bu insanlık suçuna karşı sessiz kalmayı tercih etti.

Hocalı Soykırımı Neden Önemli?

Hocalı Katliamı, sadece Azerbaycan tarihi için değil, tüm insanlık için bir utanç vesikasıdır. Bu olay, Ermeni güçlerinin Azerbaycan Türklerine yönelik bilinçli ve sistematik bir soykırım politikası yürüttüğünü gösteren en somut örneklerden biridir.

Ancak ne yazık ki, bu soykırımı düzenleyenler bugüne kadar herhangi bir uluslararası mahkemede yargılanmadı. Ermenistan devlet yetkilileri ve eski askerî komutanları, Hocalı’da yapılanların bir savaş suçu olduğunu inkâr etse de, Ermenistan’ın eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, 2000 yılında İngiliz gazeteci Thomas de Waal’e verdiği röportajda, “Hocalı’dan önce Azerbaycanlılar bizimle şaka yapabileceklerini sanıyordu. Biz bu algıyı değiştirdik” diyerek saldırıyı itiraf etti.

Unutmamak ve Unutturmamak

Her yıl 26 Şubat, Azerbaycan ve Türkiye başta olmak üzere birçok ülkede Hocalı Soykırımı’nı Anma Günü olarak anılıyor. “Hocalı için adalet” kampanyalarıyla dünya kamuoyuna bu insanlık suçunun tanınması için çağrılar yapılıyor.

Hocalı, sadece Azerbaycan’ın değil, tüm Türk dünyasının kanayan yarasıdır. Bu tür trajedilerin bir daha yaşanmaması için tarih unutturulmamalı ve sorumlular adalet önünde hesap vermelidir.

Hocalı’da hayatını kaybeden masumları rahmetle anıyor, bu vahşeti gerçekleştirenleri lanetliyoruz.