KÜÇÜKKAYALAR: “GÜVENLİ YAPILAŞMA İÇİN ŞART: HER ŞANTİYEYE BİR ŞEF! KAĞIT ÜZERİNDE KALAN ŞANTİYE ŞEFLİĞİ CAN VE MAL GÜVENLİĞİ’NE TEHDİT”

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Küçükkayalar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Taslağa, itiraz ettiklerini açıkladı. Güvenli yapılaşmanın önemli şartlarından birisi olan şantiye şefliği görevinin sadece resmi prosedürleri tamamlamak amacıyla kağıt üstünde kaldığını vurgulayan Küçükkayalar, “Bu sorunları çözecek önerilerimize, Bakanlığın hazırladığı taslakta yer ver verilmemesi Bakanlığın, yapı güvenliğine ne kadar önem verdiğinin göstergesi olmuştur” dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Taslağa İnşaat Mühendisleri Odası’ndan itiraz geldi. Taslağın şantiye şeflerinin haklarını korumadığını ve güvenli yapılaşmanın önünde bir engel olduğunu söyleyen İMO Bursa Şube Başkanı Ülkü Küçükkayalar, Oda Merkezi ve Şubeler olarak “1Şantiye1Şef” kampanyası başlattıklarını belirtti. İMO olarak Güvenli yapı üretimi ve yapı üretim sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için şantiye şefliği görevinin düzenlenmesi hakkında kapsamlı çalışmalar yaptıklarını, raporu kamuoyuyla, milletvekilleriyle ve tüm ilgili kurum ve kuruluşlarının temsilcileriyle paylaştıklarını dile getirdi. Son olarak İMO’nun katkılarıyla hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik taslağının TMMOB tarafından Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderildiğini vurgulayan Küçükkayalar, ‘Her Şantiyeye 1 Şef’ talebi ile yürütülen çalışmayı ve şantiye şefliği yönetmeliğindeki sorunları şöyle aktardı:

Bakanlık tarafından yürütülen çalışmalarımızın sonucunda Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte revize yapma ihtiyacı duyulmuş, hazırladığı değişiklik taslağını da ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmıştır. Ülkemizde yapı güvenliğinin sağlanması açısından elzem bir rolü olan şantiye şefliği yönetmeliği konusunda Bakanlık tarafından yapılan çalışmanın ne yazık ki ihtiyacı karşıladığını ifade etmek mümkün değildir.

Yapılan düzenleme ile: şantiye şeflerinin aynı anda üstlenebildikleri iş miktarı, inşaat alanı ile iş sayısı, farklı yapı türleri ve imalat tiplerine bağlı olarak şantiye şefliğini üstlenebilecek meslek disiplinleri gibi konularda hazırlanın değişiklikler sorunları çözmekten çok uzaktadır.

ODAMIZ VE BİLİM İNSANLARI NEYİN YANLIŞ OLDUĞUNU ORTAYA KOYDU

Türkiye’nin en önemli sorunlarının başında güvenli yapı üretimi gelmektedir. Bir deprem ülkesi olan ve sık sık gerçekleşen büyük depremlerle çok sayıda insanın hayatını kaybettiği bir ülkede yaşıyoruz. Ne depreme karşı önlem alma konusunda milat olarak kabul edilen 1999 Marmara Depremleri ne Van Depremleri ne de yakın zamanda yaşanan İzmir Depremi gerekli derslerin alınmasını sağlayabildi. İşin aslı yaşadığımız depremlerin ve diğer afetlerin ardından gerek Odamız gerekse bilim insanları nelerin yanlış olduğunu ve nelerin yapılması gerektiğini açık bir şekilde ortaya koymuştur ve koymaktadır. Günümüzde bilimin ve teknolojinin gelişimi ile yetişmiş insan gücümüzün ulaştığı seviye, deprem konusunda hiçbir bahaneyi kabul etmez noktadadır.

DEPREM HASARLARININ BÜYÜK KISMI İNŞAAT HATALARINDAN KAYNAKLI

Deprem hasarlarının çok büyük bir kısmı inşaat hatalarından kaynaklanmaktadır. Yapı üretiminin mühendislik esaslarına uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlayan en önemli görevin şantiye şefliği olmasına rağmen usulüne uygun olarak yerine getirilmemesi inşaat hatalarını, dolayısıyla deprem hasarlarını büyütmektedir.

ŞANTİYE ŞEFLİĞİ SİSTEMİNDEKİ EKSİKLİKLER, İŞ KAZALARININ BİR NEDENİ

Şantiye şefliğinin,  bir yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi ile inşaatın iş ve işlemlerinin planlanmasını sağlamak gibi önemli görevlerinin yanı sıra işçi sağlığı ve güvenliğini şantiye sahasında gözetmek gibi önemli bir rolü vardır. Bugün ülkemizde her yıl iki binin üzerinde işçi, iş cinayetlerinde hayatını kaybediyorsa ve bunun büyük çoğunluğu inşaat işlerinde oluyorsa, sorun yine şantiye şefliği görevinin hakkıyla yerine getirilmesini sağlamadaki eksikliklere dayanmaktadır.

YAPI RUHSATLARINDA ŞANTİYE ŞEFLİĞİ GÖREVLENDİRMESİ UYGUN MESLEK GRUPLARINDAN YAPILMAMAKTADIR

Sınırlı durumlar dışında her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmelidir. Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalıdır. 2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendisi üyelerimizin üstlendikleri şantiye şefliği oranı yüzde 45.8’dir. Yapı ruhsatlarının önemli bir oranında şantiye şefliği görevlendirmesi uygun meslek gruplarından yapılmamaktadır.

BAKANLIĞIN YAPI GÜVENLİĞİNE VERDİĞİ ÖNEM ORTADADIR

Şantiye şefliği görevinin, sadece resmi prosedürleri tamamlamak amacıyla kağıt üstünde kaldığı bilinmektedir. Can güvenliği için asli bir çalışma alanı olan şantiye şeflerinin, bir deprem ülkesinde ilgili her kurum ve kuruluşun gözü önünde sadece kağıt üzerinde kalması halkın can ve mal güvenliği açısından tehdit oluşturmaktadır. Şantiye şefliği sürekli eğitime gereksinim duyan bir görev alandır. Dolayısıyla bu görevin yerine getirilmesi için ilgili meslek odalarının vereceği eğitimlere katılıp belgelendirilmesi gerekir.

Bu sorunları çözecek önerilerimize, Bakanlığın hazırladığı taslakta yer ver verilmemesi Bakanlığın, yapı güvenliğine ne kadar önem verdiğinin de göstergesi olmuştur.

Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte; şantiye şefliği ve idarenin görevleri, uygulanacak ilke ve kurallar, şantiye şeflerinin çalışma usulü ve ilgili idarenin görevleri gibi başlıklarda yapılması gereken değişiklikleri, yukarıda açıkladığımız gerekçeler doğrultusunda Bakanlığın hazırladığı taslak üzerinden değerlendiren İMO görüşünü kamuoyunun ve tüm ilgililerin bilgisine sunarız.