“Bugünkü Konular 150 Yıl Önce de Vardı”

Altınbaş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, Şikago Üniversitesi’nde geçmişten günümüze Osmanlı – Amerikan İlişkilerini anlattı. Türkiye ile ABD arasındaki birçok sorun ve iş birliği alanının kökleri Osmanlı dönemine dayanıyor. II. Abdülhamid ABD’nin dostluğuna büyük önem veriyordu.

Osmanlı Devleti ile ABD arasındaki ilişkiler Şikago Üniversitesinde düzenlenen bir konferansta ele alındı. Altınbaş Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, günümüzde Türkiye ile ABD arasında var olan birçok konunun kökenlerinin 150- 200 yıl öncesine dayandığını belirtti.

Şikago Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Merkezi tarafından düzenlenen toplantıda konuşan Prof. Dr. Çağrı Erhan, “Çoğu kaynaklarda Türk-Amerikan ilişkilerinin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıktığı yazar. Halbuki ikili ilişkiler Osmanlı dönemine uzanır. Bugün var olan birçok iş birliği ve sorun alanının da köklerini o tarihlerde bulmak mümkündür” dedi. Prof. Erhan, Osmanlı İmparatorluğu ile ABD arasındaki mesafenin uzak oluşunun başlangıçta ilişkilerin sınırlı olmasına yol açtığını ama 19. Yüzyıl boyunca çeşitli faktörlerin etkisiyle ilişkilerin çok geniş bir yelpazeye yayıldığını ifade etti.

Doğu Akdeniz’in artan stratejik önemi ve Osmanlı’nın tarım ürünlerinin ticaretinin karlı oluşu gibi faktörlerin Amerikalıların ülkeye gelişlerini hızlandırdığını söyleyen Erhan, diğer yandan Protestan misyonerlerin faaliyetlerinin olumsuz sonuçları olduğunu vurguladı. Özellikle gayrimüslim nüfusun devlete karşı ayaklanmalarında Amerikan misyoner okullarının önemli rol oynadığını kaydeden Erhan, zaman zaman bu nedenle iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin de zarar gördüğünü dile getirdi.

Sultan II. Abdülhamid’in Osmanlı İmparatorluğuna yakın yerlerdeki düşmanları, uzaktaki dostlarla dengeleme politikası güttüğünü ve bu sebeple Japonya ve ABD ile dostluk kurmaya özel önem verdiğini söyleyen Prof. Erhan, Sultan ile ABD başkanları arasındaki dostane mektup trafiğinden örnekler verdi. Toplantıya Şikago Üniversitesi öğrencileri ve Türkiye’nin Şikago Başkonsolosu Ergin Türesin de katıldı.